Motorische vaardigheden

Motorische vaardigheden

Het Angelman syndroom beïnvloedt op allerlei manieren de motorische vaardigheden. Het tast zowel de grove als de fijne motoriek aan en veroorzaakt vaak ataxie (zie bijlage 1), dyspraxie, evenwichtsstoornissen en verstoorde spierspanning. Een ergo- of fysiotherapeut zou de leerlingen moeten onderzoeken om de beste
lichaamshouding te vinden voor deelname aan (leer)activiteiten. Sommige leerlingen kunnen niet zelfstandig lopen. Tremoren (trillingen in spieren) zouden nader onderzocht moeten worden: wellicht zijn zij symptomen van epilepsie, die misschien medisch behandeld kunnen worden.

De meeste leerlingen met AS kunnen zelfstandig lopen als ze de schoolgaande leeftijd bereikt hebben. Ze hebben meestal een duidelijk herkenbare loop met de benen wat uit elkaar, opgeheven armen en gebogen polsen. Deze manier van lopen is een aanpassingsstrategie om een stabielere houding te krijgen. Om zonder hulp mobiel te kunnen zijn moeten deze leerlingen ataxie (zie bijlage 1), een verstoorde spierspanning, gebrekkige motorische planning en een evenwichtsstoornis overwinnen. Velen zullen altijd bewust hun best moeten doen om hun evenwicht te bewaren tijdens het lopen. Leerlingen met AS vertonen een “centrale discoördinatie die leidt tot moeilijkheden met het positioneren van het lichaam en de wisselwerking met de omgeving”, met speciale problemen in de sensomotorische integratie. (Beckung & Kyllerman, 2005, p. 143, Penner e.a., 1993) schrijven deze discoördinatie toe aan een vérstrekkende ontwikkelingsdyspraxie.

Dyspraxie is een complexe stoornis in de motorische planning, die het in gang zetten van een bewuste beweging en het voortzetten ervan belemmert.
Er is sprake van dyspraxie als leerlingen:

• niet in staat zijn bekende bewegingen na te doen
• een hoge mate van doelloze en inefficiënte motorische activiteit vertonen en een overmaat aan afwijkende bewegingen laten zien
• moeite hebben met het coördineren van bewegingen, zoals het beheersen van de houding van het hoofd als ze visueel iets in zich opnemen
• overgevoelig zijn voor omgevingsprikkels zoals geluid en licht
• traag zijn in het reageren op verbale instructies.

Fysio- en ergotherapeuten kunnen begeleiders helpen bij het ondervangen van de effecten van dyspraxie in de klas. Sommige leerlingen hebben grotere fysieke beperkingen. Die leerlingen hebben meestal een sterkere ataxie: een algehele lage spierspanning en een grotere evenwichtsstoornis. Die grotere fysieke beperking hangt meestal niet samen met de algehele en cognitieve ontwikkeling van de leerling.

Ernstiger fysieke beperkingen betekenen een grotere uitdaging voor deze leerlingen om kenbaar te maken wat ze begrepen hebben. Leerlingen met de ernstigste fysieke beperkingen hebben stevige steun nodig bij hun houding en uitgebreide technologische hulp om toegang tot het leerproces te kunnen krijgen en hun kennis te kunnen laten zien.

Veel leerlingen met AS vertonen een gemengde spierspanning met hypotonie in de romp, hoge strekspierspanning en hypertone spastische ledematen die een stijve loop en schokkerige armbewegingen tot gevolg hebben. Deze leerlingen kunnen gebaat zijn bij een ergotherapeut die hen helpt een stoel te vinden die in de klas de juiste steun biedt om vermoeidheid tegen te gaan en een lichaamshouding mogelijk te maken die ze helpt bij het leerproces.