Ieder meisje wordt op een dag een jonge vrouw. Ook als je het Angelman syndroom hebt. Hoe ga je om met het uitleggen aan je kind waarom je ineens ongesteld wordt? Ik ging op onderzoek uit.
Illustraties uit het boekje 'Ongesteld' met teksten van Anne Nales en illustraties van Saskia Pekelharing
Na gesprekken met verschillende ouders leer ik meer over wat je kunt verwachten. Wanneer de eerste menstruatie begint, is het fijn als je er samen over kunt praten. Dit zou kunnen met behulp van een boek. Hierin staan plaatjes en ook vaak uitleg over borstgroei of meer haargroei. Het hoort allemaal bij vrouw worden, een nieuwe fase. Je wordt meer zoals mama. Een mooi boek hiervoor is bijvoorbeeld: “Ongesteld!” met teksten van Anne Nales en prachtige illustraties van Saskia Pekelharing. Dit is geschreven voor kinderen met een verstandelijke beperking en daar mee heel overzichtelijk. Het is op dit moment in herdruk, maar als dit boek niet te verkrijgen is, kan het zoeken naar een boek in de bibliotheek ook een goed idee zijn.
Het spraakhulpmiddel van je dochter personaliseren rond dit onderwerp werkt goed, zo kan zij er zelf ook iets over zeggen. Het is mogelijk om nieuwe pagina’s aan te maken bij de meeste spraakhulpmiddelen. Bijvoorbeeld in de map verzorging, of in de map WC kan een extra map worden gemaakt waarin woorden staan als maandverband, buikpijn, bloed, ongesteld, paracetamol, zwemmen, wanneer, enz.
De opties
Meisjes die al vrij vroeg ongesteld worden, kunnen terecht bij een gynaecoloog. Deze kan goed advies geven en onderzoeken of er iets bijzonders is als de menstruatie heel vroeg begint. Het kan ook een kinderarts zijn waar je advies aan kunt vragen over wat de beste opties zijn voor jouw dochter. De meest voorkomende zijn deze:
- De menstruatie gewoon laten komen, zeker als het meisje nog jong is, kan het goed zijn om eerst te zien hoe regelmatig het is, te kijken hoe zij ermee overweg kan. Het lijkt voor ouders veel gedoe maar het is vaak ook wennen aan iets nieuws, na enige tijd zit ook dit in het systeem.
- De prikpil eens in de zoveel maanden, menstruatie blijft dan uit.
- De pil (en deze blijven slikken). Menstruatie blijft dan uit. Voor sommigen werkt dit heel goed, maar er zijn ook meisjes die hoofdpijnklachten krijgen door de hormoondosis hiervan.
- Het spiraaltje. De hormoondosering hiervan is lager dan bij de pil en daardoor zijn er vaak geen klachten over hoofdpijn. Het is wel mogelijk dat er maandelijks kleine bloedingen zijn, maar die zijn heel minimaal vergeleken met een gewone menstruatie.
Het is een keuze die je als ouder gaat maken. Het lijkt logisch om in het begin de menstruatie te laten zijn voor wat het is, omdat het kind als puber in de groei en ontwikkeling is. De hormonen hebben heel veel invloed op van alles en het is goed om je dochter te leren kennen in hoe zij reageert van nature. De pil heeft veel bijwerkingen, goed om te weten wat normaal is en wat een bijwerking is. Het kan na het 16e jaar best een overweging worden om over te gaan naar een van de opties hierboven.
Praktische Tips
De eerste twee dagen van een menstruatie zijn vaak het zwaarst, veel ouders geven hun dochter paracetamol tegen de buikkrampen. Er is ook een ouder die Nurofen (Ibuprofen) geeft, omdat dit ervoor zorgt dat hun dochter minder last heeft van absences die makkelijker ontstaan op het moment van ongesteld worden. Na twee dagen wordt het bloeden alweer wat minder, het is een overweging waard om voor de lichtere dagen menstruatie ondergoed aan te schaffen als je dochter al zindelijk is. Dat kan voor haar fijner voelen dan maandverband. Er is ook heel breed en sterk absorberend maandverband verkrijgbaar voor extreme bloedingen via een luierleverancier als je daar al een contract mee hebt. Soms is dat ook aanwezig op scholen. Voor de nachten wordt gewoon maandverband van de drogist gebruikt: extra groot en lang.
Wat ook werkt voor de nacht is een onesie of een pyjama van Pien en Polle met een rits aan de achterkant, en daar een T‐shirt overheen (niet te wijd), dan kan het maandverband niet weggehaald worden in de nacht voor de meiden die motorisch best handig zijn.
Er zijn ouders die het schaamhaar wat korter houden voor de hygiëne. Sommige meiden geven zelf aan het vies te vinden en willen er niet veel mee te maken hebben.
Het is handig om het maandverband bij ieder toiletbezoek te wisselen.
Er zijn ouders die weten dat hun dochter minder energie heeft, een beetje buikpijn heeft of minder zin heeft om iets te ondernemen. In de menstruatieweek worden dan bewust minder activiteiten gepland. Minder eisen stellen en rust helpt dan echt.
Zwemmen
Een moeder vertelde dat ze een keer gingen zwemmen net op de eerste dag van de menstruatie (het kon echt niet op een ander moment) en toen besloot een tampon te gebruiken. Ze vertelde aan haar dochter wat het was met haar spraakhulpmiddel en waarom ze een tampon nodig had. Maar het inbrengen voelt toch alsof je een grens over gaat, omdat haar dochter het duidelijk heel onprettig vond.
Het meisje heeft die dag wel fijn kunnen zwemmen en vergat het al snel, maar het heeft niet de voorkeur. Voor zwemmen bestaat er ook menstruatie zwemkleding. De keuze hierin wordt steeds ruimer.
Veel ouders plannen ook wel om de menstruatie heen als dat kan.
Er bestaan meerdere apps waarin je de regel maat van de cyclus kunt bijhouden, bijvoorbeeld de Clue app.
