Werk en dagbesteding

Het is belangrijk om de mogelijkheden van personen met WBS niet te overschatten en geen overdadige of onrealistische eisen te stellen. Werkbegeleiders melden dat veel volwassenen routinewerk verkiezen en dat zij slechts met eenvoudige taken en instructies kunnen omgaan in de werkomgeving. Zij missen kracht en hebben de neiging om sneller moe te worden naarmate zij ouder worden, zodat activiteiten met een belangrijk fysisch component of waarbij zij lang moeten rechtstaan niet geschikt zijn. Wanneer een persoon klaagt over vermoeidheid of er meer vermoeid uit begint zien naarmate de dag of de week vordert, dan kan het nuttig zijn om de werklast te verminderen of het aantal uren te reduceren. Visuospatiële (het zien en verwerken van een waarneming in de ruimte) en rekenkundige taken zijn bijzonder moeilijk voor veel personen met WBS, waardoor werkzaamheden die zulke eisen stellen niet geschikt zijn.

Aangepaste supervisie
Volwassenen met WBS hebben de neiging om verstrooid en rusteloos te zijn, waardoor de meesten heel wat begeleiding nodig hebben om zich te concentreren op een taak. Hun intense gepieker kan hen ook afleiden van hun werk. Voortdurende supervisie is noodzakelijk, opdat opdrachten zorgvuldig en onmiddellijk afgewerkt worden. Begeleiders moeten eenvoudige uitleg en demonstratie geven over wat verwacht wordt, hen aansporen en herinneren. Zij moeten ook bereid zijn om personen met WBS emotionele ondersteuning te geven en hen gerust te stellen indien zij angstig worden of overstuur dreigen te raken. Vaak zullen volwassenen met WBS alleen opdrachten aanvaarden van iemand die zij aanzien als hun supervisor. Zij kunnen weigerachtig staan tegenover instructies van iemand anders, wat tot problemen kan leiden bij medewerkers. De beschikbaarheid van een begeleider als bron van advies, geruststelling en raadgeving kan heel wat van deze problemen voorkomen. Voor goed uitgevoerde opdrachten kunnen beloningen gegeven worden. Op dezelfde basis werkt zelfinstructie goed als stategie om de concentratie te verhogen. De persoon wordt eraan herinnerd om bij zijn taak te blijven, aanvankelijk door hardop denken en nadien via innerlijke instructie. Bij het uitvoeren van een taak wordt de volwassene aangeleerd om zichzelf regelmatig te herinneren aan het ‘blijven werken’ en om ‘te concentreren op wat ik doe’. Het opdelen van een opdracht in korte, eenvoudige onderdelen met sleutels (zoals tekeningen of geschreven instructies) om aan te geven wat dient te gebeuren in elke fase kan ook nuttig zijn.

Angst verminderen
Angst kan zich uiten in een voortdurende behoefte aan geruststelling door medewerkers en supervisoren, in het toenemen van repetitieve bewegingen (bijvoorbeeld schommelen, over de dijen of handen wrijven etc.), teruggetrokken gedrag, irritatie of humeurigheid. Wanneer men merkt dat de volwassenen nerveuzer of angstiger is dan normaal, is het belangrijk om na te gaan of de gestelde eisen in de werkomgeving en daarbuiten niet te hoog liggen. Stress en voorafgaande angst kunnen vaak verminderd worden door de volwassenen kort voor te bereiden op de opdracht of het gevreesde gebeuren en door in detail uit te leggen wat verwacht wordt en wat de mogelijke gang van zaken is. De meeste volwassenen met WBS zijn overgevoelig voor bepaalde geluiden (bijvoorbeeld lawaai van machines, aangedreven werktuigen, grasmaaiers, vuurwerk, onweer etc.) en lawaaierige en drukke werkomgevingen geven daarom aanleiding tot toegenomen onrust. Een rustige werkomgeving, vrij van afleiding, wordt aanbevolen.

Vriendelijke en sociale omgeving
Personen met WBS beleven veel plezier aan het ontmoeten en helpen van anderen. Over het algemeen werken personen met WBS niet goed in teamverband en vinden ze het onaangenaam instructies of richtlijnen te krijgen van anderen. Over het algemeen is het beter om de persoon een specifiek deel van het werk te laten doen of een lijst te geven van eenvoudige taken die zijn of haar eigen verantwoordelijkheid zijn. Dit kan ook bijdragen tot een verhoging van zijn of haar zelfvertrouwen.

Gestructureerd, maar geen repetitief werk
Vanwege hun verstrooidheid en korte spanningsboog raken volwassenen met WBS snel verveeld bij repetitief werk. Omgekeerd houden zij niet van verandering en presteren zij beter wanneer er een structuur bestaat. Complexere taken zijn haalbaar, wanneer zij een geschreven lijst of een reeks van prenten krijgen waarop de taken omschreven worden.

Raadpleeg voor meer informatie over werk en dagbesteding voor personen met WBS de brochure 'Adviezen voor werkgevers en begeleiders' van vzw Williams-Beuren Syndroom (BE). Deze brochure is ook nuttig voor ouders van kinderen met WBS.